Modliszki Mantodea
Modliszka zwyczajna Mantis religiosa (Linnaeus, 1758)
Autorzy danych
Krzysztof Antczak, Marcin Baraniecki, Grzegorz Baryga, Waldemar Bena, Sylwester Bębenek, Michał Białek, Katarzyna Binczak, Mariusz Blank, Teresa Blank, Janusz Błaż, Klaudia Borsut, Karol Bubel, Damian Butrym, Paweł Cacko, Ariel Ceude, Marcin Chromiński, Łukasz Cudziło, Robert Cymbała, Arletta Cwalina, Paweł Czechowski, Szymon Czyżewski, Michał Dobrski, Anna Drabik, Marek Dyja, Agnieszka Firynowicz, Katarzyna Galant, Michał Garbarczyk, Karolina Gawryjołek, Małgorzata Grabek, Marcin Graczyk, Seweryn Grobelny, Agnieszka Henel, Robert Horbaczewski, Jadwiga Hymel, Paulina Janczak, Sylwia Jankowska, Radomir Jaskuła, Milena Jaworska, Kacper Jegers, Marek Jobda, Adam Juźwiak, Dorota Kaczmarczyk, Katarzyna Kaczmarek, Michał Kaczmarek, Grzegorz Kaczorowski, Anna Kapusta, Joanna Karczewska, Dawid Kasprzak, Paweł Kobyłecki, Alina Kołodko, Anna Kołodziejek, Paweł Konkol, Maksymiliana Kostrzewa, Weronika Konwerska, Wioletta Korzeniewska, Anna Kowalska, Gabriela Koweła, Marek Krawczyk, Wiktor Kroker, Adam Kropidłowski, Leon Kujawa, Marcin Kutera, Mikołaj Kwiatkowski, Joanna Laskowska, Michał T. Lecyk, Milena Lewandowska, Ola Lewandowska, Krystyna Liersz, Wojciech Łapiński, Paweł Łągiewka, Bartłomiej Łukaszewicz, Andrzej Macias, Andrzej Madej, Ludwik Maksalon, Konrad Malec, Bartosz Malinowski, Piotr Marczakiewicz, Szymon Mazgaj, Sławomir Mielczarek, Łukasz Misiuna, Izabela Misty, Natalia Musiał, Amadeusz Muszyński, Oliwier Myka, Paweł Nejfeld, Sebastian Nowosad, Andrzej Oleksa, Adrianna Oleksy, Ryszard Orzechowski, Karolina Orzepowska, Wojciech Osiak, Dariusz Osiejewski, Michał Ostant, Małgorzata Osterczy-Cabanova, Dora Palewicz, Mariusz Papkowski, Anna Paruzel, Bernard Pawlik, Izabela Persona, Marcin Piątkowski, Mariusz Piechowski, Wojciech Piechowski, Mirosław Pielot, Małgorzata Pietkiewicz, Tomasz Pietrzak, Marcin Pikiel, Mikołaj Pisula, Leszek Plackowski, Klaudia Popiołek, Paweł Radzikowski, Ewa Rauner-Bułczyńska, Ewelina Regiec, Paweł Rejmak, Mariusz Rojek, Michał Rosiński, Zuzanna I. Rudzińska, Rafał Rzepkowski, Mirosław Rzępała, Andrzej Sawic, Anna Sawicka, Franek Sawicki, Jack Scott, Witold Siekierzyński, Dawid Sikora, Jerzy Sikorski, Wojciech Siuda, Izabela Skóra, Tadeusz Sobuś, Andrzej Staśkowiak, Karol Stencel, Marcin Stokowski, Witold Strużyński, Andrzej Sulej, Ewa Szczepankiewicz, Igor Szewczyk, Marcin Szyjka, Liliana Śmiarowska, Magdalena Traciłowska, Grzegorz Troszczyński, Adrian Truchta, Aleksandra Twardy, Marek Twardowski, Marek Wanat, Robert Wakulski, Wioletta Korzeniewska, Danuta Watola, Paweł Wesołowski, Andrzej Węgrzynowicz, Wioletta Wieczorek-Mielniczuk, Adam Wiernasz, Izabela Wilk, Michał Włodarczyk, Tomasz Wojtas, Wojciech Wolanin, Przemysław Wójcikowski, Grzegorz Wysocki, Jan Zadrożny, Jakub Zając, Andrzej Ząbczyk, Michał Ziembicki, Karina Żemła, Anita Żurawlew, Danuta Żurawlew, Przemysław Żurawlew.
Literatura wykorzystana do przygotowania map rozmieszczenia
Bałut S. 1953. Modliszka w Puszczy Sandomierskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 9: 31–34.
Bazyluk W. 1947. Szarańczaki (Orthoptera, Saltatoria) okolic Zwierzyńca (Zamojszczyzna). Fragmenta Faunistica Musei Zoologici Polonici 5: 123–137.
Bazyluk W. 1956. Karaczany – Blattodea. Modliszki – Mantodea. W: Klucze do oznaczania owadów Polski. IX–X. PWN, Warszawa, 11, 40 pp.
Bazyluk W. 1957. Nowe dla Polski lub rzadsze gatunki z rzędów Blattodea, Mantodea, Orthoptera i Dermaptera. Fragmenta Faunistica 7: 263–282.
Bazyluk W. 1960. Die geographische Verbreitung und Variabilität von Mantis religiosa (L.) (Mantodea, Mantidae) sowie Beschreibungen neuer Unterarten. Annales Zoologici 18: 231–272.
Bazyluk W. 1976. Karaczany i modliszki. Blattodea et Mantodea. Katalog Fauny Polski, 17, 3. PWN, Warszawa, 19 pp.
Bazyluk W. 1977. Blattodea et Mantodea. Karaczany i modliszki (Insecta). Fauna Polski 6. PWN, Warszawa, 173 pp.
Biwo T. 2016. Rozmieszczenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa na Opolszczyźnie. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 72: 304–310.
Błoński W. 2015. Modliszka zwyczajna Mantis religiosa Linnaeus, 1758 w Świętokrzyskim Parku Narodowym. Naturalia 3: 145–146.
Bonk M., Kajzer J. 2009. Wzrost liczby stanowisk modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 65: 189–194.
Bonk M., Kajzer J., Szafrański A. 2011. Kolejne stwierdzenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. w Krainie Gór Świętokrzyskich i na Mazowszu. Kulon 16: 129–131.
Buczyńska E., Buczyński P., Pałka K. 2006. Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa L.) (Mantodea: Mantidae) na Roztoczu. Wiadomości Entomologiczne 25: 56–57.
Bury A., Bury S. 2018. Pierwsze wysokogórskie stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) w Polsce. Wiadomości Entomologiczne 37(3): 186–187.
Cmoluch Z. 1971. Nowe stanowisko Mantis religiosa L. (Mantodea) na Lubelszczyźnie. Przegląd Zoologiczny 15: 374–375.
Czarniawski W., Gosik R., Winiarczyk S. 1999. Nowe dane o występowaniu modliszki zwyczajnej Mantis religiosa we wschodniej Małopolsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 55: 102–103.
Ćwik A., Mołoń M., Peszek Ł. 2012. Nowe obserwacje modliszki zwyczajnej Mantis religiosa w Karpatach i na Podkarpaciu. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 68: 148–151.
Dietl A.1895. Vereinsnachricht: Mantis religiosa. Zeitschrift für Entomologie 20: 18.
Dolata P.T. 2021. Modliszka zwyczajna Mantis religiosa - nowy, chroniony prawnie gatunek owada w Krotoszynie i powiecie krotoszyńskim na tle jego ekspansji w Polsce. W: Korsak A. A. (red.). Krotoszyn i okolice. Opracowania i materiały źródłowe. Tom XVII, ss. 213-221.
Durak R., Wojton A., Dampc J., Mołoń M. 2018. Nowe dane na temat rozmieszczenia Mantis religiosa w południowo-wschodniej Polsce. Wiadomości Entomologiczne 37(1): 5–14.
Falencka-Jabłońska M. 2009. Modliszka o krok od Elektrowni „Kozienice” – czyżby symptom ocieplenia? Głos Lasu 9: 30–31.
Kadej M., Smolis A., Malkiewicz A., Tarnawski D. 2016. Pierwsze udokumentowane stwierdzenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta, Mantodea) na Dolnym Śląsku. Przyroda Sudetów 19: 115–120.
Kadej M., Dobosz R., Martyniak K., Regner J., Dolata P. T., Smolis A., Tarnawski D. 2018. Nowe stwierdzenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta: Mantodea) na Śląsku oraz w Południowej Wielkopolsce. Acta Entomologica Silesiana 26 (online 042): 1–9.
Kadej M., Kmiecik A., Kmiecik P., Kaczmarczyk O., Wasiński A., Regner J., Sztwiertnia H., Kolenda K., Dolata P. T., Smolis A., Tarnawski D. 2021. Nowe stanowiska modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta: Mantodea) w południowo-zachodniej części Polski. Przyroda Sudetów 23: 137–144.
Kajzer-Bonk J. 2020. Factors Affecting Egg Deposition of the European Mantis. Folia Biologica 68(2): 45–49.
Karczewski J. 1955. Modliszka (Mantis religiosa L.) w Puszczy Sandomierskiej. Polskie Pismo Entomologiczne, Wrocław, 24, suppl. 1: 43.
Kata K. 2004. Nowe informacje o występowaniu modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. na Podkarpaciu. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 60: 96–99.
Kawa P. 2001. Obserwacja modliszki zwyczajnej Mantis religiosa w powiecie Kolbuszowa. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 57: 116–117.
Kołodziej Z., Bednarz Z., Biliński P. 2012. Lasy Leżajskie. Specjalny obszar ochrony siedlisk Lasy Leżajskie (PLH180047). W: Rogała D., Marcela A. (red.). Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. RDOŚ, Rzeszów: 186–189.
Kopij G. 2019. Materiały do fauny Śląska Opolskiego. XI. Przyroda Śląska Opolskiego 25: 43–46.
Kopij G. 2021. Orthopteroidea (bez Orthoptera) Śląska Opolskiego. Przyroda Śląska Opolskiego 27: 62–63.
Kozina P. 2015. Nowe stanowisko Mantis religiosa (L.) (Mantodea: Mantidae) na terenie rezerwatu Wzgórza Sobkowskie (Wyżyna Małopolska, Pogórze Szydłowskie). Wiadomości Entomologiczne 34: 67–68.
Kozina P., Łopucki R. 2016. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Mantodea: Mantidae) na Polesiu Lubelskim. Przegląd Przyrodniczy 27: 113–115.
Kozina P., Łopucki R. 2017. Kolejne stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa na terenie Polesia Lubelskiego. Przegląd Przyrodniczy 28(1): 117–121.
Krawczyk R., Kata K., Nowak S. 2012. Enklawy Puszczy Sandomierskiej. W: Rogała D., Marcela A. (red.). Projektowane obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. RDOŚ, Rzeszów: 334–339.
Królik R. 2010. Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea) w Polsce. Acta Entomologica Silesiana 18: 5–7.
Kutera M. 2019. Inwentaryzacja florystyczno-faunistyczna na potrzeby utworzenia przedsięwzięcia stacji demontażu pojazdów (lokalizacja: Mikołajówek k. Łask, dz. ew.: 466). Pelagius Consulting – Krzysztof Czechowski, Łódź, 25 pp., mscr.
Kutera M. 2021. Inwentaryzacja flory i fauny dot. Budowy kompleksu Centrum Rozwoju Strykowa w Strykowie przy ul. Polnej i Warszawskiej. Pelagius Consulting – Krzysztof Czechowski, Łódź, 31 pp., msc.
Kutera M. Woźniak A., Wróbel D. 2021. Raport z prac terenowych wykonanych w ramach opracowania Planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnego Sanu PLH180020 (część entomologiczna – ważki, chrząszcze, motyle). RDOŚ, Rzeszów, 138 pp., msc.
Liana A. 2007. Distribution of Mantis religiosa (L.) and its changes in Poland. Fragmenta Faunistica 50: 91–125.
Łazarski G. 2016. Nowe stwierdzenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 72: 311–313.
Marczak D., Skalski P. 2016. Pierwsze stwierdzenie modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) w Kampinoskim Parku Narodowym. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 35: 89–91.
Michalski J. 1959. Dwa dalsze stanowiska modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa, Mantodea, Mantidae). Polskie Pismo Entomologiczne 3–4: 153–159.
Miłkowski M., Chmielewski S. 2019. Występowanie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) na Nizinie Mazowieckiej. Przegląd Przyrodniczy 30: 49–62.
Ołdak K. A., Jastrzębski P. 2022. Zagadnienia ekologii i morfologii modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) z okolicy Augustowa (gm. Pionki, Polska Środkowo-Wschodnia). Kulon 27: 15-34.
Pawelec J., Basista S. 2003. Inwazja modliszek w Magurskim Parku Narodowym. Parki Narodowe 4: II–1.
Pawłowski J. 2009. Cenne bezkręgowce naziemne Magurskiego Parku Narodowego i terenów ościennych. W: Górecki A., Zemanek B. (red.). Magurski Park Narodowy – Monografia Przyrodnicza. Magurski Park Narodowy, Uniwersytet Jagielloński, Krempna–Kraków: 132–146.
Pączka G. 2008. Występowanie modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa L.) w Rzeszowie i okolicach. Zeszyty Naukowe PTIE i PTG Oddział w Rzeszowie 10: 101–104.
Prüffer J. 1955. Zmiany zachodzące w faunie owadów Polski obserwowane w latach ostatnich. Polskie Pismo Entomologiczne 24, suppl. 2: 85–111.
Przemyski A. 2018. Inwentaryzacja przyrodnicza dla Kopalni Wapienia „Małogoszcz”, Usługi Ekologiczne – Alojzy Przemyski, Kielce, 1–142, msc.
Przemyski A., Chmaruk A., Kuleta I., Wojdan D., Starus J., Przybylska J., Maniarski R., Gwardjan M. 2019a. Inwentaryzacja przyrodnicza Zespołu przyrodniczo– krajobrazowego Grabina–Dalnia wraz z terenem przyległym. Usługi Ekologiczne – Alojzy Przemyski, TBOP. Kielce, 1–130, msc.
Przemyski A., Chmaruk A., Starus J., Wojdan D., Kuleta I., Przybylska J., Maniarski R. 2019b. Inwentaryzacja przyrodnicza użytku ekologicznego "Glinianki" wraz z terenem przyległym. Usługi Ekologiczne – Alojzy Przemyski, TBOP. Kielce, 1–103, msc.
Razowski J. 1953. Nowe stanowisko modliszki w Polsce Mantis religiosa L. Wszechświat 2–3: 64.
Rosińska A. 2020. Pierwsze stwierdzenie Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) w Poznaniu. Wiadomości Entomologiczne 39(4): 9–10.
Sępioł B. 2005. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeaus, 1758) na północy Krainy Gór Świętokrzyskich. Kulon 10: 77–79.
Sępioł B. 2012. Nowe stanowiska nadobnika włoskiego Calliptamus italicus (Linnaeus, 1758) (Orthoptera, Catantopidae) na Wyżynie Małopolskiej. Naturalia 1: 148–149.
Sielezniew M., Dziekańska I. 2015. Rok modliszki. Przyroda Polska 12: 8–9.
Skuratowicz W. 1946. Mało znane rezerwaty przyrodnicze Zamojszczyzny. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 2: 14–17.
Smolis A., Kadej M., Świątoniowska K., Kurek P., Muszyńska K., Regner J. 2022. Uzuepełnienie do obrazu rozmieszczenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta, Mantodea) na Śląsku. Przyroda Sudetów 24: 89-94.
Szymański D. M., Szymański D., Kłonowski P., Szymański H. 2021. Nowe stanowiska modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej. Przegląd Przyrodniczy 32: 86–91.
Szymański H. M., Szymański D. M., Szymański D., Kłonowski P., Szczypek J. 2020. Nowe stanowiska strojnisia nadobnego Philaeus chrysops (Araneae: Salticidae) w Centralnej Polsce. Przegląd Przyrodniczy 31: 16–23.
Torzewski K., Dobrzański X. 2019. Pierwsze stwierdzenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa Linnaeus, 1758 w Karkonoszach. Wiadomości Entomologiczne 38(2): 121–122.
Trzeciak A. 2010. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. 1958 w okolicach Dębicy i Tarnowa. Wszechświat 111: 233.
Walczak E., Lis Ł. 2009. Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa L.) – nowe stanowisko w Polsce. W: Staśkowiak A., Kardyś P., Białek W. (red.). Piękne, rzadkie, chronione Cz. II. Skarżyskie Zeszyty LOP 11: 60–64.
Witkowski Z. 1992. Mantis religiosa (Linné, 1758). Modliszka zwyczajna. W: Głowaciński Z. (red.). Polska Czerwona Księga Zwierząt, pp. 259–261. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, 449 pp.
Zawadzki G., Zawadzka D., Zawadzki S. 2018. Stwierdzenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 74: 451–456.
Zieliński D. 2016. Mantis religiosa – dyspersja gatunku w Polsce i w Europie. Nowe stanowisko na Lubelszczyźnie. Nauki Przyrodnicze 3: 10–18.
Zieliński D., Łazarecki T. 2018. Modliszka zwyczajna Mantis religiosa (L.) z Białegostoku, Suwałk i okolic Białowieskiego Parku Narodowego. Wiadomości Entomologiczne 37(1): 54–64.
Zieliński D., Czyżowski P., Gorzkowski B. 2018. Pierwsze stanowisko Mantis religiosa polonica Bazyluk, 1960 w Lublinie. Wiadomości Entomologiczne 37(2): 120–128.
Zieliński D., Schwarz C. J., Ehrmann R. 2018. Evaluation of the expansion of Mantis religiosa (L.) in Poland based on a questionnaire survey. Animal Biodiversity and Conservation 41: 275–280.
Zięba K. 2004. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linné 1758) w południowo-wschodniej Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 60: 93–95.
Żurawlew P., Grobelny S., Markiewicz E. 2019. Nowe dane o skorkach (Dermaptera), prostoskrzydłych (Orthoptera), karaczanach (Blattodea) i modliszkach (Mantodea) powiatu pleszewskiego (Nizina Wielkopolsko– Kujawska). Przegląd Przyrodniczy 30: 49–57.
Żurawlew P., Kutera M., Orzechowski R., Czyżewski Sz., Radzikowski P., Grobelny S., Cymbała R., Kolago G., Malkiewicz A., Bury J., Gwardjan M., Sępioł B., Brodacki M. 2022. The European mantis Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) in Poland – the present status and changes in range. Fragmenta Faunistica 65(1): 35-53.
Strony i bazy internetowe
