Modliszki Mantodea
Modliszka zwyczajna Mantis religiosa (Linnaeus, 1758)
Autorzy danych
Dawid Adamczyk, Oleg Aleksandrowicz, Katarzyna Andruch-Baran, Dariusz Andrzejewski, Krzysztof Antczak, Kinga Tekla Antonowska, Michał Augustowski, K. Bach, Jarosław Banach, Grzegorz Banasiak, Adam Baran, Grzegorz Baran, Jakub Baran, Marcin Baraniecki, Tadeusz Barański, Grzegorz Baryga, Wiktor Bednarczyk, Piotr Bednarek, Waldemar Bena, Sylwester Bębenek, Michał Białek, Anna Biedunkiewicz-Holowenczak, Kacper Bielecki, Agnieszka Biernacka, Katarzyna Binczak, Mariusz Blank, Teresa Blank, Janusz Błaż, Jakub Błędowski, S. Bochenko, Honorata Bogusz, Klaudia Borsut, Jan Brynczka, Karol Bubel, Lucyna Bugiera, Jarosław Buszko, Damian Butrym, Paweł Cacko, Anna Cebulska, Ariel Ceude, Julia Chmielewska, Marcin Chromiński, Witold Chróścik, Mateusz Cieciera, Marek Cieślak, Robert Cieślik, Jacob Creutzfeldt, Łukasz Cudziło, Robert Cymbała, Arletta Cwalina, Sebastian Czeczor, Paweł Czechowski, Łukasz Czerniecki, Jacek Czuryło, Szymon Czyżewski, Anna Diwan, Igor Długosz, Marek Dobrowolski, Michał Dobrski, Tomasz Drab, Anna Drabik, Andrzej Drzewiecki, Marta Dubaniewicz, Marek Dyja, Łukasz Dzięcielski, Wojciech Ejankowski, Izabela Engel, Zbigniew Fijewski, Łukasz Filipczak, Agnieszka Firynowicz, Piotr Fonfara, Krzysztof Francuzik, Krzysztof Frąckiel, Katarzyna Galant, Michał Garbarczyk, Karolina Gawryjołek, Sylwester Gibkowski, Artur Golis, Adam Górski, Małgorzata Grabek, Marcin Graczyk, Jacek Gradecki, Seweryn Grobelny, Kamil Gruba, Przemysław Gruźlewski, Grzegorz Grygoruk, Radosław Gwóźdź, Agnieszka Henel, Krzysztof Henel, Julita Herdzik, Marcin Horbacz, Robert Horbaczewski, Michał Huber, Jadwiga Hymel, Barbara Iliadis, Marek Ilków, Medard Jakś, Jadwiga Jakubowska-Mrożek, Jarosław Janas, Paulina Janczak, Sylwia Jankowska, Mariusz Janowski, Radomir Jaskuła, M. Jaszyk, Milena Jaworska, Kacper Jegers, Michał Jeliński, Leszek Jerzak, Kamila Jędrzejewska, Marek Jobda, Adam Juźwiak, Dorota Kaczmarczyk, Katarzyna Kaczmarek, Michał Kaczmarek, Sebastian Kaczorowski, Grzegorz Kaczorowski, Hubert Kamecki, Dariusz Kamiński, Anna Kapusta, Joanna Karczewska, Klaudia Karpińska, Dawid Kasprzak, Dominik Klimek, Konrad Kobędza, Paweł Kobyłecki, Mateusz Kojscarz, Alina Kołodko, Anna Kołodziejek, Agnes Komorowska, Michał Komsa, Michał Kondraciuk, Paweł Konkol, Michał Konował, Tomasz Kopijkowski, Magdalena Kosiba, Agnieszka Kosicka, Natalia Kostka, Maksymiliana Kostrzewa, Tomasz Kosut, Weronika Konwerska, Wioletta Korzeniewska, Marcelina Kot, Anna Kowalska, Paulina Kowalska, Gabriela Koweła, Iwona Kozłowska, Małgorzata Kraśnicka, Łukasz Krawczyk, Marek Krawczyk, Wiktor Kroker, Adam Kropidłowski, Ola Król, Lech Krzysztofiak, Elżbieta Kubajek, Mikołaj Kubicki, Dariusz Kucharski, Leon Kujawa, Szymon Kulesza, Jacek Kurzawa, Bartłomiej Kusal, Karol Kustusch, Martyna Kuśmierczyk, Marcin Kutera, Dawid Kwaśniak, Justyna Kwaśny, Sławomir Kwaśny, Mikołaj Kwiatkowski, Joanna Laskowska, Marcin Lasota, Michał T. Lecyk, Milena Lewandowska, Ola Lewandowska, Krystyna Liersz, Anita Lindner, Malwina Lindner, Iga Linka, Grzegorz Lorek, Wojciech Łapiński, Paweł Łągiewka, Paweł Łuczak, Bartłomiej Łukaszewicz, Andrzej Macias, Andrzej Madej, Ludwik Maksalon, Konrad Malec, Bartosz Malinowski, Piotr Marczakiewicz, Natalia Marczyk, Eugeniusz Markiewicz, Piotr Markiewicz, Mikołaj Matela, Joanna Maternowska, Szymon Mazgaj, Ola Mazur, Tymoteusz Mazurkiewicz, Adam Mazurski, Adam Mencel, Łukasz Mencel, Waldemar Michalak, Michał Michalik, Grzegorz Micuła, Sławomir Mielczarek, Stanisław Mikołajczak, Małgorzata Miłek, Łukasz Misiuna, Maciej Miskow, Izabela Misty, Kacper Morawski, Magda Mrówka, Paweł Mrówka, Natalia Musiał, Amadeusz Muszyński, Oliwier Myka, Paweł Nejfeld, Grzegorz Neubauer, Marcin Nieckarz, Mateusz Niedziółka, Agnieszka Niekrzuk, Witold Nocoń, Błażej Nowak, Joanna Nowak, Katarzyna Nowak, Maciej Nowicki, Sebastian Nowosad, Waldemar Okupniczak, Mieczysław Olejnik, Andrzej Oleksa, Adrianna Oleksy, Bronisław Orzechowski, Ryszard Orzechowski, Karolina Orzepowska, Wojciech Osiak, Dariusz Osiejewski, Michał Ostant, Małgorzata Osterczy-Cabanova, Dora Palewicz, Marcin Palicki, Hubert Palmowski, Mariusz Papkowski, Anna Paruzel, Bernard Pawlik, Julia Pawłowska, Izabela Persona, Marcin Piątkowski, Mariusz Piechowski, Wojciech Piechowski, Mirosław Pielot, Małgorzata Pietkiewicz, Tomasz Pietrzak, Marcin Pikiel, Mikołaj Pisula, Grzegorz Plackowski, Leszek Plackowski, Krzysztof Polański, Klaudia Popiołek, Filip Pozauć, Michał Przystański, Paweł Radzikowski, Michał Radziszewski, Janusz Ratajczak, Ewa Rauner-Bułczyńska, Ewelina Regiec, Paweł Rejmak, Mariusz Rojek, Marcin Romaniak, Michał Rosiński, Marta Rostkowska, Monika Roszkowska, Małgorzata Różycka, Olga Rudnicka, Zuzanna I. Rudzińska, Bogdan Rudzionek, Roksana Rymarenko, Paweł Ryszawa, Rafał Rzepkowski, Mirosław Rzępała, Ryszard Sachanowicz, Maciej Samol, Andrzej Sawic, Anna Sawicka, Franek Sawicki, Jack Scott, Witold Siekierzyński, Daniel Sieradzki, Filip Sokołowski, Dawid Sikora, Aleksandra Sikorowska, Jerzy Sikorski, Wojciech Siuda, Izabela Skóra, Dawid Sobolewski, Olaf Sobota, Tadeusz Sobuś, Grzegorz Sołecki, Mateusz Sowiński, Daniel Stasiowski, Dorota Staszewska, Artur Staszewski, Andrzej Staśkowiak, Dawid Stefaniec, Anna Stefańska, Karol Stencel, Krzysztof Stobrawa, Marcin Stokowski, Witold Strużyński, Andrzej Sulej, Marek Syguła, Paweł Szabelak, Ewa Szczepankiewicz, Igor Szewczyk, Agnieszka Sztandera, Jakub Szuksztul, Marcin Szyjka, Liliana Śmiarowska, Anna Śnieżek, Agnieszka Świder, Magdalena Traciłowska, Piotr Trochimczuk, Grzegorz Troszczyński, Adrian Truchta, Paweł Trzciński, Aleksandra Twardy, Marek Twardowski, Andrzej Ursel, Wiktor Walicki, Marek Wanat, Robert Wakulski, Hieronim Wasielewski, Danuta Watola, Roman Wąsala, Grzegorz Wereszczyński, Paweł Wesołowski, Dariusz Węcławek, Andrzej Węgrzynowicz, Piotr Widła, Wioletta Wieczorek-Mielniczuk, Adam Wiernasz, Izabela Wilk, Piotr Wiśniowski, Jędrzej Winiecki, Zbigniew Wiżynis, Michał Włodarczyk, Radosław Włodarczyk, Urszula Wojciechowska, Anna Wojcieszek, Michał Wojenka, Tomasz Wojtas, Wojciech Wolanin, Arleta Woźniak, Ilona Woźny, Przemysław Wójcikowski, Jacek Wyrwał, Grzegorz Wysocki, Jan Zadrożny, Jakub Zając, Paweł Zaniecki, B. Zaniewski, Tomasz Zarzycki, Robert Zasuwik, Andrzej Ząbczyk, Michał Ziembicki, Michał Zub, Michał Żałoba, Karina Żemła, Mikołaj Żmudziński, Amelia Żurawlew, Danuta Żurawlew, Olga Żurawlew, Przemysław Żurawlew.
Literatura wykorzystana do przygotowania map rozmieszczenia
Bałut S. 1953. Modliszka w Puszczy Sandomierskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 9: 31–34.
Bazyluk W. 1947. Szarańczaki (Orthoptera, Saltatoria) okolic Zwierzyńca (Zamojszczyzna). Fragmenta Faunistica Musei Zoologici Polonici 5: 123–137.
Bazyluk W. 1956. Karaczany – Blattodea. Modliszki – Mantodea. W: Klucze do oznaczania owadów Polski. IX–X. PWN, Warszawa, 11, 40 pp.
Bazyluk W. 1957. Nowe dla Polski lub rzadsze gatunki z rzędów Blattodea, Mantodea, Orthoptera i Dermaptera. Fragmenta Faunistica 7: 263–282.
Bazyluk W. 1960. Die geographische Verbreitung und Variabilität von Mantis religiosa (L.) (Mantodea, Mantidae) sowie Beschreibungen neuer Unterarten. Annales Zoologici 18: 231–272.
Bazyluk W. 1976. Karaczany i modliszki. Blattodea et Mantodea. Katalog Fauny Polski, 17, 3. PWN, Warszawa, 19 pp.
Bazyluk W. 1977. Blattodea et Mantodea. Karaczany i modliszki (Insecta). Fauna Polski 6. PWN, Warszawa, 173 pp.
Biwo T. 2016. Rozmieszczenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa na Opolszczyźnie. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 72: 304–310.
Błoński W. 2015. Modliszka zwyczajna Mantis religiosa Linnaeus, 1758 w Świętokrzyskim Parku Narodowym. Naturalia 3: 145–146.
Bonk M., Kajzer J. 2009. Wzrost liczby stanowisk modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 65: 189–194.
Bonk M., Kajzer J., Szafrański A. 2011. Kolejne stwierdzenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. w Krainie Gór Świętokrzyskich i na Mazowszu. Kulon 16: 129–131.
Buczyńska E., Buczyński P., Pałka K. 2006. Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa L.) (Mantodea: Mantidae) na Roztoczu. Wiadomości Entomologiczne 25: 56–57.
Bury A., Bury S. 2018. Pierwsze wysokogórskie stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) w Polsce. Wiadomości Entomologiczne 37(3): 186–187.
Cmoluch Z. 1971. Nowe stanowisko Mantis religiosa L. (Mantodea) na Lubelszczyźnie. Przegląd Zoologiczny 15: 374–375.
Czarniawski W., Gosik R., Winiarczyk S. 1999. Nowe dane o występowaniu modliszki zwyczajnej Mantis religiosa we wschodniej Małopolsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 55: 102–103.
Ćwik A., Mołoń M., Peszek Ł. 2012. Nowe obserwacje modliszki zwyczajnej Mantis religiosa w Karpatach i na Podkarpaciu. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 68: 148–151.
Dietl A.1895. Vereinsnachricht: Mantis religiosa. Zeitschrift für Entomologie 20: 18.
Dolata P.T. 2021. Modliszka zwyczajna Mantis religiosa - nowy, chroniony prawnie gatunek owada w Krotoszynie i powiecie krotoszyńskim na tle jego ekspansji w Polsce. W: Korsak A. A. (red.). Krotoszyn i okolice. Opracowania i materiały źródłowe. Tom XVII, ss. 213-221.
Durak R., Wojton A., Dampc J., Mołoń M. 2018. Nowe dane na temat rozmieszczenia Mantis religiosa w południowo-wschodniej Polsce. Wiadomości Entomologiczne 37(1): 5–14.
Falencka-Jabłońska M. 2009. Modliszka o krok od Elektrowni „Kozienice” – czyżby symptom ocieplenia? Głos Lasu 9: 30–31.
Goławski A. 2024. Red-Backed Shrikes „Help” in Studies of the Expansion of the European mantis. Entomological News 131(1): 53-55.
Jaśkiewicz M., Kaszewska-Mejer J., Różycki A., Grochowski P., Starzecka A., Marszałek E., Jarzombkowski F., Kutera M. 2023. Raport z inwentaryzacji przyrodniczej dla inwestycji p. n. „Budowa farmy fotowoltaicznej Rząśnik wraz z magazynami energii i infrastrukturą towarzyszącą”. Ansee Consulting, Wrocław, ss. 1–33, msc.
Kadej M., Smolis A., Malkiewicz A., Tarnawski D. 2016. Pierwsze udokumentowane stwierdzenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta, Mantodea) na Dolnym Śląsku. Przyroda Sudetów 19: 115–120.
Kadej M., Dobosz R., Martyniak K., Regner J., Dolata P. T., Smolis A., Tarnawski D. 2018. Nowe stwierdzenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta: Mantodea) na Śląsku oraz w Południowej Wielkopolsce. Acta Entomologica Silesiana 26 (online 042): 1–9.
Kadej M., Kmiecik A., Kmiecik P., Kaczmarczyk O., Wasiński A., Regner J., Sztwiertnia H., Kolenda K., Dolata P. T., Smolis A., Tarnawski D. 2021. Nowe stanowiska modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta: Mantodea) w południowo-zachodniej części Polski. Przyroda Sudetów 23: 137–144.
Kajzer-Bonk J. 2020. Factors Affecting Egg Deposition of the European Mantis. Folia Biologica 68(2): 45–49.
Karczewski J. 1955. Modliszka (Mantis religiosa L.) w Puszczy Sandomierskiej. Polskie Pismo Entomologiczne, Wrocław, 24, suppl. 1: 43.
Kata K. 2004. Nowe informacje o występowaniu modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. na Podkarpaciu. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 60: 96–99.
Kawa P. 2001. Obserwacja modliszki zwyczajnej Mantis religiosa w powiecie Kolbuszowa. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 57: 116–117.
Klasa A., Baran J. 2020. Pierwsze notowanie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (L.) na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na naturalnym stanowisku. Prądnik. Prace Muzeum Szafera: 30: 163–168.
Kołodziej Z., Bednarz Z., Biliński P. 2012. Lasy Leżajskie. Specjalny obszar ochrony siedlisk Lasy Leżajskie (PLH180047). W: Rogała D., Marcela A. (red.). Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. RDOŚ, Rzeszów: 186–189.
Kopij G. 2019. Materiały do fauny Śląska Opolskiego. XI. Przyroda Śląska Opolskiego 25: 43–46.
Kopij G. 2021. Orthopteroidea (bez Orthoptera) Śląska Opolskiego. Przyroda Śląska Opolskiego 27: 62–63.
Kozina P. 2015. Nowe stanowisko Mantis religiosa (L.) (Mantodea: Mantidae) na terenie rezerwatu Wzgórza Sobkowskie (Wyżyna Małopolska, Pogórze Szydłowskie). Wiadomości Entomologiczne 34: 67–68.
Kozina P., Łopucki R. 2016. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Mantodea: Mantidae) na Polesiu Lubelskim. Przegląd Przyrodniczy 27: 113–115.
Kozina P., Łopucki R. 2017. Kolejne stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa na terenie Polesia Lubelskiego. Przegląd Przyrodniczy 28(1): 117–121.
Krawczyk R., Kata K., Nowak S. 2012. Enklawy Puszczy Sandomierskiej. W: Rogała D., Marcela A. (red.). Projektowane obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. RDOŚ, Rzeszów: 334–339.
Królik R. 2010. Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea) w Polsce. Acta Entomologica Silesiana 18: 5–7.
Kutera M. 2019. Inwentaryzacja florystyczno-faunistyczna na potrzeby utworzenia przedsięwzięcia stacji demontażu pojazdów (lokalizacja: Mikołajówek k. Łask, dz. ew.: 466). Pelagius Consulting – Krzysztof Czechowski, Łódź, 25 pp., mscr.
Kutera M. 2021. Inwentaryzacja flory i fauny dot. Budowy kompleksu Centrum Rozwoju Strykowa w Strykowie przy ul. Polnej i Warszawskiej. Pelagius Consulting – Krzysztof Czechowski, Łódź, 31 pp., msc.
Kutera M. Woźniak A., Wróbel D. 2021. Raport z prac terenowych wykonanych w ramach opracowania Planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnego Sanu PLH180020 (część entomologiczna – ważki, chrząszcze, motyle). RDOŚ, Rzeszów, 138 pp., msc.
Liana A. 2007. Distribution of Mantis religiosa (L.) and its changes in Poland. Fragmenta Faunistica 50: 91–125.
Łazarski G. 2016. Nowe stwierdzenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 72: 311–313.
Marczak D., Skalski P. 2016. Pierwsze stwierdzenie modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) w Kampinoskim Parku Narodowym. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 35: 89–91.
Michalski J. 1959. Dwa dalsze stanowiska modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa, Mantodea, Mantidae). Polskie Pismo Entomologiczne 3–4: 153–159.
Miłkowski M., Chmielewski S. 2019. Występowanie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) na Nizinie Mazowieckiej. Przegląd Przyrodniczy 30: 49–62.
Ołdak K. A., Jastrzębski P. 2022. Zagadnienia ekologii i morfologii modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) z okolicy Augustowa (gm. Pionki, Polska Środkowo-Wschodnia). Kulon 27: 15-34.
Pawelec J., Basista S. 2003. Inwazja modliszek w Magurskim Parku Narodowym. Parki Narodowe 4: II–1.
Pawłowski J. 2009. Cenne bezkręgowce naziemne Magurskiego Parku Narodowego i terenów ościennych. W: Górecki A., Zemanek B. (red.). Magurski Park Narodowy – Monografia Przyrodnicza. Magurski Park Narodowy, Uniwersytet Jagielloński, Krempna–Kraków: 132–146.
Pączka G. 2008. Występowanie modliszki zwyczajnej (Mantis religiosa L.) w Rzeszowie i okolicach. Zeszyty Naukowe PTIE i PTG Oddział w Rzeszowie 10: 101–104.
Prüffer J. 1955. Zmiany zachodzące w faunie owadów Polski obserwowane w latach ostatnich. Polskie Pismo Entomologiczne 24, suppl. 2: 85–111.
Przemyski A. 2018. Inwentaryzacja przyrodnicza dla Kopalni Wapienia „Małogoszcz”, Usługi Ekologiczne – Alojzy Przemyski, Kielce, 1–142, msc.
Przemyski A., Chmaruk A., Kuleta I., Wojdan D., Starus J., Przybylska J., Maniarski R., Gwardjan M. 2019a. Inwentaryzacja przyrodnicza Zespołu przyrodniczo– krajobrazowego Grabina–Dalnia wraz z terenem przyległym. Usługi Ekologiczne – Alojzy Przemyski, TBOP. Kielce, 1–130, msc.
Przemyski A., Chmaruk A., Starus J., Wojdan D., Kuleta I., Przybylska J., Maniarski R. 2019b. Inwentaryzacja przyrodnicza użytku ekologicznego "Glinianki" wraz z terenem przyległym. Usługi Ekologiczne – Alojzy Przemyski, TBOP. Kielce, 1–103, msc.
Razowski J. 1953. Nowe stanowisko modliszki w Polsce Mantis religiosa L. Wszechświat 2–3: 64.
Rosińska A. 2020. Pierwsze stwierdzenie Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) w Poznaniu. Wiadomości Entomologiczne 39(4): 9–10.
Sępioł B. 2005. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeaus, 1758) na północy Krainy Gór Świętokrzyskich. Kulon 10: 77–79.
Sępioł B. 2012. Nowe stanowiska nadobnika włoskiego Calliptamus italicus (Linnaeus, 1758) (Orthoptera, Catantopidae) na Wyżynie Małopolskiej. Naturalia 1: 148–149.
Sielezniew M., Dziekańska I. 2015. Rok modliszki. Przyroda Polska 12: 8–9.
Skuratowicz W. 1946. Mało znane rezerwaty przyrodnicze Zamojszczyzny. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 2: 14–17.
Smolis A., Kadej M., Świątoniowska K., Kurek P., Muszyńska K., Regner J. 2022. Uzuepełnienie do obrazu rozmieszczenia modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta, Mantodea) na Śląsku. Przyroda Sudetów 24: 89-94.
Szymański D. M., Szymański D., Kłonowski P., Szymański H. 2021. Nowe stanowiska modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej. Przegląd Przyrodniczy 32: 86–91.
Szymański H. M., Szymański D. M., Szymański D., Kłonowski P., Szczypek J. 2020. Nowe stanowiska strojnisia nadobnego Philaeus chrysops (Araneae: Salticidae) w Centralnej Polsce. Przegląd Przyrodniczy 31: 16–23.
Torzewski K., Dobrzański X. 2019. Pierwsze stwierdzenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa Linnaeus, 1758 w Karkonoszach. Wiadomości Entomologiczne 38(2): 121–122.
Trzeciak A. 2010. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa L. 1958 w okolicach Dębicy i Tarnowa. Wszechświat 111: 233.
Walczak E., Lis Ł. 2009. Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa L.) – nowe stanowisko w Polsce. W: Staśkowiak A., Kardyś P., Białek W. (red.). Piękne, rzadkie, chronione Cz. II. Skarżyskie Zeszyty LOP 11: 60–64.
Wielgosz D., Smolis A., Regner J., Kurek P., Kaczurba M., Prange M., Kadej M. 2023. Nowe dane na temat występowania modliszki zwyczajnej Mantis religiosa religiosa (Linnaeus, 1758) (Insecta, Mantodea) w zachodniej Polsce. Przyroda Sudetów 25: 145-150.
Witkowski Z. 1992. Mantis religiosa (Linné, 1758). Modliszka zwyczajna. W: Głowaciński Z. (red.). Polska Czerwona Księga Zwierząt, pp. 259–261. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne, 449 pp.
Zawadzki G., Zawadzka D., Zawadzki S. 2018. Stwierdzenie modliszki zwyczajnej Mantis religiosa w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 74: 451–456.
Zieliński D. 2016. Mantis religiosa – dyspersja gatunku w Polsce i w Europie. Nowe stanowisko na Lubelszczyźnie. Nauki Przyrodnicze 3: 10–18.
Zieliński D., Łazarecki T. 2018. Modliszka zwyczajna Mantis religiosa (L.) z Białegostoku, Suwałk i okolic Białowieskiego Parku Narodowego. Wiadomości Entomologiczne 37(1): 54–64.
Zieliński D., Czyżowski P., Gorzkowski B. 2018. Pierwsze stanowisko Mantis religiosa polonica Bazyluk, 1960 w Lublinie. Wiadomości Entomologiczne 37(2): 120–128.
Zieliński D., Schwarz C. J., Ehrmann R. 2018. Evaluation of the expansion of Mantis religiosa (L.) in Poland based on a questionnaire survey. Animal Biodiversity and Conservation 41: 275–280.
Zięba K. 2004. Nowe stanowisko modliszki zwyczajnej Mantis religiosa (Linné 1758) w południowo-wschodniej Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 60: 93–95.
Żurawlew P., Grobelny S., Markiewicz E. 2019. Nowe dane o skorkach (Dermaptera), prostoskrzydłych (Orthoptera), karaczanach (Blattodea) i modliszkach (Mantodea) powiatu pleszewskiego (Nizina Wielkopolsko– Kujawska). Przegląd Przyrodniczy 30: 49–57.
Żurawlew P., Kutera M., Orzechowski R., Czyżewski Sz., Radzikowski P., Grobelny S., Cymbała R., Kolago G., Malkiewicz A., Bury J., Gwardjan M., Sępioł B., Brodacki M. 2022. The European mantis Mantis religiosa (Linnaeus, 1758) (Mantodea: Mantidae) in Poland – the present status and changes in range. Fragmenta Faunistica 65(1): 35-53.
Strony i bazy internetowe
